5510 Sayılı Kanuna Göre İşyerinin Tescili

İşyerinin tescili, devri, intikali ve nakli ile ilgili 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile getirilen değişiklikler ve uygulamada işveren lehine konan hükümler bu yazımızın konusunu oluşturacaktır. İŞYERLERİNİN TESCİLİ:

5510 sayılı Kanuna göre işyerlerinin;

1)İşveren tarafından işyeri bildirgesi ile en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte kuruma verilerek,

2)Şirket kuruluşunda, işveren çalıştıracağı sigortalı sayısını ve işe başlayacakları tarihi ticaret sicili memurlarına bildirilmesi halinde, ticaret sicili memurluğunca ilgili kuruma 10 gün içinde bildirim yapılması ile,

3)SGK Müfettişleri, SGK Yoklama Memurları ve genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin denetim elemanlarınca yapılan tespitlere istinaden,

4)Ruhsat veren makamların verdiği ruhsatlara dayanarak, ihale makamlarından ve diğer resmi kuruluşlardan alınan bilgilere istinaden,

5)Mahkemelerin verdiği kararlar doğrultusunda, tescilleri yapılır.

TESCİL USULÜ

Bu kanundan önce iş yeri bildirgesi elden kuruma verilirken 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra işyeri bildirgeleri e-sigorta yoluyla gönderilme imkanı getirilmiştir.

Bildirge ekinde verilmesi gereken belgeler;

İkametgah senedi (yerleşim belgesi), imza sirküleri,

Varsa işveren vekiline ait Noter tasdikli Vekaletname,

Kanun gereği tutulacak olan resmi defteri gösteren belge,

Tüzel kişilerin ticaret sicil gazetesi örneği,

Adi ortaklıklarda noter onaylı ortaklık sözleşmesi,

İhale konusu işlere ilişkin belgeler,

İnşaat işyerlerinde inşaat ruhsatı, vb.

Söz konusu belgelerin e-bildirge verilmesini takip eden bir ay içinde kuruma posta yoluyla veya elden gönderilmesi gerekmektedir. Bu uygulama ile söz konusu belgelerin temin ve düzenlenmesi için bir aylık bir ek süre getirilerek kolaylık sağlanmıştır.

İŞYERİ BİLDİRİMİNİN YAPILMAMASI HALİNDE UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI:

İşyeri bildirgesini, Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenler veya Kurumca, elektronik (internet) ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan şekle uygun olarak göndermeyenler veya Kanunda belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere;

1)Kamu idareleri ile bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin üç katı tutarında,

2)Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için asgari ücretin iki katı tutarında,

3)Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık asgari ücret tutarında, idari para cezası uygulanacaktır.

ŞİRKETLERİN NEVİLERİNİN DEĞİŞMESİ, BİRLEŞMESİ, BİR BAŞKA ŞİRKETE KATILMASI:

01.10.2008 tarihinden önce, 29.06.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi, bölünmesi veya başka bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilan tarihi itibariyle işyeri bildirgesi verilmesi gerekmekteydi. Bu uygulama işverenlerin nevi değişikliği ile ilgili ticaret sicili gazetesinde ilanı takip etmekte zorluk çekmelerine yol açmakta, bazen tescilin ilan tarihinden sonra devir bildirgesinin verilmesi sonucu 3(üç) asgari ücret tutarında idari para cezası ödemek durumunda kalınıyordu.

01.10.2008 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5510 sayılı yasanın 11.maddesi ile Ticaret Kanunu hükümlerine tabi şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi, bölünmesi veya başka bir şirkete katılması durumunda, bu hususların ticaret siciline tesciline ilişkin ilan tarihini; adi şirketlerde şirkete yeni ortak alınması durumunda ise en geç yeni ortağın alındığı tarihi takip eden 10 (on) gün içinde, işyeri bildirgesi ile kuruma bildirilmesi zorunluluğu getirilerek, bu yasanın yürürlük tarihinden önceki uygulamada karşılaşılan güçlük giderilmiştir.

BELİRLİ YERDE YAPILMAYAN İŞLERİN TESCİLİ

Sigortalı çalıştırılmaya başlanılan,devir alınan veya başka bir işyerine intikal eden işin belirli bir yerde yapılmaması halinde işyeri bildirgesi işverenin ikametgahının bulunduğu; işin bir ilden diğer bir ile geçmesi ve devam etmesi halinde ise, işin başladığı yeri çevresine alan üniteye verilir.

Büro,yazıhane gibi belli bir merkezden sevk ve idare edilmeyen ve faaliyeti belirli bir yere bağlı olmayan işler, belirli yerde yapılmayan işler olarak kabul olunur.

Belirli bir yerde yapılmayan işlerde işverenin ikametgahı ile işin görüldüğü yerler, kuruma ait ayrı ünite bölgelerinde bulunuyorsa, sigorta işlemlerinin, işverenin yazılı başvurusu üzerine, işin yapıldığı yeri çevresine alan ünitelerden biri tarafından yürütülmesine kurumca izin verilir.

Faaliyeti belirli bir yere bağlı olmamakla beraber, büro yazıhane gibi belirli bir merkezden sevk ve idare edilen işler,belirli bir yerde yapılmış sayılır ve işyeri bildirgesi işin sevk ve idare edildiği yerin bağlı olduğu üniteye verilir.

İŞYERİ NAKİLLERİ :

5510 sayılı yasanın 11. Maddesinde, işyerinin başka bir il hudutları içinde kalan adrese nakletmesi, işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi veya intikal etmesi halinde, nakil ve devir tarihini takip eden 10 (on) gün içinde işyeri bildirgesinin kuruma verilmesi gerekmektedir. Evvelce aynı il hudutları içinde bir ünite bölgesinde faaliyet gösteren işyerinin başka bir ünite görev bölgesi içindeki adrese nakletmesi halinde, işveren tarafından, bağlı olduğu kurum ünitesine nakil nedeniyle işyerinin kapanışına ilişkin bilgi verilmekte, yeni adresin bağlı olduğu kurum ünitesine de işyeri bildirgesi verilerek, bu adreste faaliyete geçen işyerinin tescili yoluna gidilmekte iken yeni yasa ile bu durumda işyeri yetkililerince her iki üniteye nakil tarihinden itibaren on gün içinde yazı ile bilgi vermek yükümlülüğü getirilmiştir. Yeni ünite nakil bilgilerine istinaden ve eski ünite mevcut dosyadan tescille ilgili bilgileri alarak yeni bir işyeri dosyası açarak ve ayrı bir işyeri sicil numarası vererek işverene bildirecektir.

S O N U Ç:

01.10.2008 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 5510 sayılı kanunun 11.maddesi İşyeri, işyerinin bildirilmesi, devri, intikali ve nakli ile ilgili hükümleri içermekte olup, yasanın bu maddesi ile şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya diğer bir şirkete katılması, adi şirketlerde yeni ortak alınması durumlarında, işverenlere kolaylık getirilmiş, önceki uygulamada işverene süre tanınmazken, yeni uygulamada tescil tarihinden ve adi ortaklıklarda yeni ortak alınması tarihinden itibaren on gün içinde işyeri bildirgesinin kuruma verilmesi hükmü getirilmiş, yine kanunun yürürlük tarihinden önce, işyerlerinin aynı il hudutları içinde bir ünite bölgesinde faaliyet gösteren işyerini bir başka ünite hudutları içindeki adrese nakletmesi halinde, yeni adresi içine alan kurum ünitesine işyeri bildirgesi vermesi gerekirken yeni yasa ile işverenin nakil durumunu ilgili kurum ünitelerine on gün içinde yazı ile bildirmesi şartı getirilmiş, nakledilen adres de faaliyete geçen işyeri için işverenlerin işyeri bildirgesi tanzim edip kuruma verme külfetinden kurtarılmıştır.