1- GİRİŞ: Özel İletişim Vergisi (ÖİV), 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39. maddesinde düzenlenmiştir. ÖİV’nin konusu söz konusu maddede üç bent halinde sayılan telekomünikasyon hizmetleridir. Telekomünikasyon hizmetleri, Telekomünikasyon Hizmet Ve Altyapılarına İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği’nde “Telekomünikasyon tanımına giren faaliyetlerin bir kısmının veya tümünün hizmet olarak sunulması” olarak tanımlanmıştır.
Telekomünikasyon ise yine aynı yönetmelikte, “Her türlü işaret, sembol, ses ve görüntünün ve elektrik sinyallerine dönüştürülebilen her türlü verinin kablo, telsiz, optik, elektrik, manyetik, elektro manyetik, elektro kimyasal, elektro mekanik ve diğer iletim sistemleri vasıtasıyla iletilmesi, gönderilmesi ve alınması” ifade edilmiştir.
18.02.2009 tarihli ve 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 14. maddesi ile söz konusu maddenin (c) bendinde değişiklik yapılarak kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetinde özel iletişim vergisi % 15’den %5’e indirilmiştir. Maddenin değişmeden önceki (c) bendinde yer alan, “(a) ve (b) bentleri kapsamına girmeyen diğer telekomünikasyon hizmetleri % 15…” ifadesi de (d) bendi olarak söz konusu maddeye ek yapılmıştır.
Kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetlerinde ÖİV uygulamasına ilişkin açıklamalara ise bu konuda düzenlenen “5 seri no.lu Özel İletişim Vergisi Genel Tebliği”nde yer verilmiştir. Bu yazımızda söz konusu tebliğ esas alınarak Kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetlerinde ÖİV uygulaması anlatılmaya çalışılacaktır.
2. YASAL DÜZENLEME :
08.02.2009 tarih ve 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, Özel İletişim Vergisi’nin düzenlendiği 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39. maddesi değiştirilerek maddenin son hali aşağıya alınmıştır.
“(5228 sayılı Kanunun 38 inci maddesi ile değişen madde. Yürürlük: 01.08.2004) 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu uyarınca Telekomünikasyon Kurumuyla görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalamak veya bu Kurumdan ruhsat veya genel izin almak suretiyle telekomünikasyon alt yapısı kurup işleten veya telekomünikasyon (5335 sayılı Kanunun 28.s maddesiyle değişen ibare. Yürürlük; 27.04.2005) hizmeti sunan işletmecilerin (kablo tv altyapısı üzerinden teknik olarak verilebilecek her türlü hizmetleri dışında, görev sözleşmesi ile ulusal egemenlik kapsamındaki uydu yörünge pozisyonlarının hakları, yönetimi ve işletme yetkisine sahip olanlar hariç);
a) Her nevi mobil telekomünikasyon işletmeciliği kapsamındaki (ön ödemeli kart satışları dahil) tesis, devir, nakil ve haberleşme hizmetleri % 25,
b) Radyo ve televizyon yayınlarının uydu platformu ve kablo ortamından iletilmesine ilişkin hizmetleri % 15,
c) (5838 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük; 01.03.2009) Kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmeti %5,
d) (5838 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle eklenen bent. Yürürlük; 01.03.2009) (a), (b) ve (c) bentleri kapsamına girmeyen diğer telekomünikasyon hizmetleri ,
Oranında özel iletişim vergisine tâbidir.
(5838 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle değişen fıkra. Yürürlük; 01.03.2009) Birinci fıkranın (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde yer alan hizmetlerin birlikte veya birbiriyle bağlantılı olarak verilmesi halinde, her hizmet tabi olduğu oran üzerinden vergilendirilir. Bakanlar Kurulu, % 25 ve % 15 oranlarını ayrı ayrı veya birlikte % 5’e, % 5 oranını ise sıfıra kadar indirmeye ve bu oranları kanuni oranlarına kadar artırmaya yetkilidir.
Mobil telefon aboneliğinin ilk tesisinde (operatör değişiklikleri hariç) yirmimilyon lira (4 Seri No.lu Özel İletişim Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2009 tarihinden itibaren uygulanmak üzere belirtilen tutar; 31,10 TL.dir.) ayrıca özel iletişim vergisi alınır. Bu tutar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Hesaplanan tutarın yüzde beşini aşmayan kesirler dikkate alınmaz. Bakanlar Kurulu, bu şekilde tespit edilen tutarı % 50’sine kadar artırmaya veya yarısına kadar indirmeye yetkilidir.
Verginin mükellefi; birinci fıkrada sayılan telekomünikasyon hizmetlerini sunan işletmecilerdir. Verginin matrahı, katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül eder. Bir aya ait özel iletişim vergisi, izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar beyan edilerek aynı süre içinde ödenir. Bu verginin beyan ve ödenmesine ilişkin olarak 47 ve 48 inci madde hükümleri uygulanmaz.
Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümleri uygulanır. Telekomünikasyon işletmecilerinin; imtiyaz veya görev sözleşmeleri, ruhsatlar veya genel izinler uyarınca Hazineye ödeyecekleri payın hesaplanmasında özel iletişim vergisi dikkate alınmaz. Özel iletişim vergisi, düzenlenecek faturalarda ayrıca gösterilir.
Bu vergi, katma değer vergisi matrahına dahil edilmez, gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider kaydedilmez ve hiçbir vergiden mahsup edilmez.(5779 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin (d) bendiyle yürürlükten kaldırılan cümle. Yürürlük; 01.07.2008)
Bu vergiye ilişkin usul ve esaslar ile verilmesi gereken beyannamelerin şekil, muhteva ve eklerini belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
2- İNTERNET SERVİS SAŞLAYICILIŞI HİZMETLERİNDE ÖİV UYGULAMASI:
İnternet servis sağlayıcılığı hizmeti, kullanıcılara internet şebekesi üzerinden sunulan internet erişim hizmetidir.
5838 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, 01.03.2009 tarihinden itibaren kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetlerine uygulanacak ÖİV oranı % 5 olarak yeniden belirlenmiştir. İnternet servis sağlayıcılığı hizmeti vermek üzere yetkilendirilen işletmecilere verilen internet erişim hizmeti de bu kapsamdadır ve % 5 oranında ÖİV’ye tabidir.
2.1- İnternet Servis Sağlayıcılığı Hizmeti Sunmaya Yetkili İşletmeciler Tarafından Verilen İnternet Erişim Hizmeti:
01.03.2009 tarihinden itibaren kablolu, kablosuz internet servis sağlayıcılığı hizmeti sunan işletmeciler tarafından verilen internet erişim hizmetlerinde % 5 oranında ÖİV uygulanacaktır.
2.2- GSM Operatörleri Tarafından Verilen İnternet Erişim Hizmetlerinde ÖİV Uygulaması:
GSM operatörleri imtiyaz sözleşmelerinde yer alan yetki çerçevesinde abonelerine internet erişim hizmeti verebilmektedir.
GSM operatörleri tarafından verilen her nevi mobil telekomünikasyon işletmeciliği kapsamındaki (ön ödemeli kart satışları dahil) tesis, devir, nakil ve haberleşme hizmetleri % 25 oranında ÖİV’ye tabi bulunmaktadır. Bu mükelleflerin 01.03.2009 tarihinden itibaren verdiği internet erişim hizmetlerinde ise bu hizmetlerin ayrıştırılabilmesi şartıyla % 5 oranında ÖİV uygulanacaktır.
2.2.1- GSM Operatörleri Tarafından Faturalı Hat Abonelerine Verilen İnternet Erişim Hizmetlerinde ÖİV Uygulaması:
GSM operatörlerince faturalı hat abonelerine 01.03.2009 tarihinden sonra verilen internet erişim hizmet bedelleri üzerinden % 5 oranında ÖİV hesaplanacaktır.
GSM operatörleri tarafından internet erişim hizmetleri ile diğer haberleşme hizmetlerinin teknik olarak ayrıştırılması ve faturalarda her iki hizmet grubunun ayrıca gösterilerek, her bir kısım üzerinden ait oldukları oranda ÖİV hesaplanması gerekmektedir.
2.2.2- GSM Operatörleri Tarafından Ön Ödemeli Hat Abonelerine Verilen İnternet Erişim Hizmetlerinde ÖİV Uygulaması:
Ön ödemeli hat aboneleri için çıkarılan hazır kartlarla internet erişim hizmetleri ile birlikte diğer haberleşme hizmetleri de verilebilmektedir.
Kullanıcıya sunulan hazır kartların;
a) İnternet erişim hizmeti ve diğer haberleşme hizmetleri için birlikte kullanılabilmesi halinde kart bedeli üzerinden % 25,
b) Münhasıran internet erişim hizmeti amacıyla kullanılabilir olması, başka bir ifadeyle konuşma, kısa mesaj vb. diğer hizmetler için kullanılmaya imkan vermemesi halinde kart bedeli üzerinden % 5,
oranında ÖİV hesaplanacaktır.
ÖİV oranında yapılan değişiklik 01.03.2009 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu tarihten önce teslim edilmiş bulunan yalnızca internet erişimini sağlayan ön ödemeli kartlar nedeniyle herhangi bir iade işlemi yapılmayacaktır.
3- SONUÇ:
6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 39. maddesinde düzenlenmiş olan ÖİV oranlarında, 5838 sayılı Kanunla 01.03.2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, değişiklik yapılarak, kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetlerindeki ÖİV oranı % 5 olarak belirlenmiş ve söz konusu ÖİV’nin uygulamasına ilişkin açıklamalara “5 seri no.lu Özel İletişim Vergisi Genel Tebliği”nde yer verilmiştir.
Kablolu, kablosuz internet servis sağlayıcılığı hizmeti sunan işletmeler tarafından verilen internet erişim hizmetleri ile GSM operatörleri tarafından faturalı ve yalnızca internet erişimine imkan veren ön ödemeli hat abonelerine verilen internet erişim hizmetlerinde ÖTV oranı 01.03.2009 tarihinden itibaren % 5 olarak değiştirilmiştir.
KAYNAKÇA
– T.C. Yasalar, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu, (23.7.1956 tarih ve 9362 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.), Ankara.
– T.C. Yasalar, 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun (28.2.2009 tarih ve 27155M sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.)
– T.C. Yasalar, 5 seri no.lu Özel İletişim Vergisi Genel Tebliği (02.05.2009 tarih ve 27216 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.)
– Telekomünikasyon Hizmet Ve Altyapılarına İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği, (26.08.2004 tarih ve 25565A sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır.) Telekomünikasyon Kurumu,