Bilgili Denetim Denetim Güven İster
1-GİRİŞ:
Özel Tüketim Vergisi 01.08.2002 tarihinde yürürlüğe girmiş olan dolaylı bir harcama vergisidir. Özel Tüketim Vergisi tüketim harcamaları üzerinden alınan tek aşamalı ve dar mükellef kapsamlı bir vergidir. 1980’li yıllardan sonra ortaya çıkan ve yayılı muamele vergisi olan Katma Değer Vergisinden sonra 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi ile dolaylı vergileme alanındaki farklı vergiler (akaryakıt tüketim vergisi, akaryakıt fiyat istikrar payı, taşıt alım vergisi, çevre kirliliğini önleme fonu, ek taşıt alım vergisi, trafik tescil harcı, ek vergi, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi, tütün mamülelerinden alınan savunma sanayi destekleme fonu, toplu konut fonu, mera payı, federasyonlar payı, tütün mamüleleri düzenleme kurumu payı, şehit, malul dul ve yetimleri payı) kaldırılarak tek bir başlık altında ÖTV olarak adlandırılmıştır.1500-1600 mükellef kapsamlı, vergileme sisteminin basitliği gibi özellikleriyle Özel Tüketim Vergisi, hem vergi idaresi için önemli bir gelir kaynağı olmuş hem de bazı özel tüketim harcamalarının vergilenmesi sağlanarak enflasyon karşıtı politikaların oluşumuna katkı sağlanmıştır.
ÖTV’nin konusu Kanunun 1.maddesinde belirtilen kanuna ekli listelerde yer alan malların ithalatı, imalatı veya ilk iktisabı ile satış işlemlerinin gerçekleştirilmesidir. 4 adet liste ÖTV’nin konusunu oluşturmaktadır. 1 sayılı listede akaryakıt ve petrol ürünleri, 2 sayılı listede motorlı kara, deniz ve hava taşıtları, 3 sayılı listede alkollü içkiler ve tütün mamülleri ve 4 sayılı listede lüks tüketim mallarının ithalatı, imalatı ve ilk iktisap ile satışı verginin konusunu oluşturmaktadır.
Biz bu yazımızda dolaylı bir harcama vergisi olan Özel Tüketim Vergisinde tecil-terkin uygulaması hakkındaki kanuni düzenlemeleri ele alıp tebliğlere, sirkülerlere, özelgelere yer vererek konunun daha iyi irdelenmesine çalışacağız.
2-ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNDA TECİL-TERKİN UYGULAMASININ YERİ:
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 8.maddesi tecil-terkin müessesesini düzenlemiştir. Kanunda tecil terkin uygulaması üç başlık halinde ele alınmıştır. Bu başlıklar; Bu kanuna ekli I sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, I sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmasında tecil terkin uygulaması, İhraç edilmek şartıyla ihracatçılara teslim edilen mallarda tecil terkin uygulaması ve III sayılı listede yer alan alkol ve tütün mamülelerinde tecil terkin uygulaması olarak karşımıza çıkmaktadır. Biz burada bu başlıkları ayrı ayrı değerlendirerek tecil terkin uygulamasını açıklayacağız.
2-1) I Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların, I Sayılı Listeye Dahil Olmayan Malların İmalinde Kullanılmasında Tecil Terkin Uygulaması:
Bu kanuna ekli I sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (akaryakıt karışımında kullanılan solvent vb. ürünler) I sayılı listeye dahil olamayan malların imalinde kullanılmak üzere ithalatçıları veya imalatçıları tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen ÖTV’nin Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmı, teminat alınmak suretiyle tecil olunmaktadır. Söz konusu mallar tecil terkini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde I sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan vergi terkin olunur. Bu hükümlere uyulmaması halinde, bu malların tecil-terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen verginin mahsubundan sonra kalan tutar, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 51.madde hükmüne göre gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilecektir. Ancak tahsil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan mücbir sebepler nedeniyle terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren itibaren 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 48. maddesinde yer alan tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.
2-2) İhraç Edilmek �zartıyla İhracatçılara Teslim Edilen Mallarda Tecil Terkin Uygulaması:
İhraç edilmek şartıyla ihracatçılara teslim edilen mallara ait ÖTV, mükelleflerce ihracatçılardan tahsil edilmemesi şartıyla, bu mükelleflerin talebi üzerine ilgili vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil olunan vergi terkin edilir. İhracatın bu şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 51.madde hükmüne göre gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilecektir. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların 213 sayılı V.U.K.’da yer alan mücbir sebepler nedeniyle terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren itibaren 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 48. maddesinde yer alan tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.
2-3)III Sayılı Listede Yer Alan Alkol ve Tütün Mamülelerinde Tecil Terkin Uygulaması:
III sayılı listede yer alan alkollü içkiler ve tütün mamüllerinin tamamının veya bir kısmının tesliminde yada ithalinde tahakkuk eden vergi, teminat alınmak şartıyla bu malların tüketiciye teslim aşamasına kadar (bu safha dahil) tecil edilebilmektedir. Tecil ettirmeye yetkili kurum Bakanlar Kuruludur.
3- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNDAKİ TECİL TERKİN UYGULAMASININ YASAL GEREKÇELERİ:
3-1)I Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların, I Sayılı Listeye Dahil Olmayan Malların İmalinde Kullanılmasında Tecil Terkin Uygulamasının Yasal Gerekçesi:
Üzerindeki vergi yükünün çok az olması sebebiyle, akaryakıt ürünlerine yasal olmayan bir şekilde katılabilen ve kamuoyunda “ solvent ” olarak adlandırılan mallardan oluşmaktadır. Bu suretle haksız kazanç sağlanmasının ve taşıtların zarar görmesinin önlenmesi amacıyla söz konusu malların vergi tutarları, katılabilecekleri akaryakıt ürünlerinin vergi tutarlarına eşit hale getirilmiştir. Ancak bu malları girdi olarak kullanan imaltçılara yürürlükten kaldırılan akaryakıt fiyat istikrar payı tutarı dışında ek bir vergi yükü getirilmemesi amacıyla, maddenin 1 numaralı fıkrasında tecil-terkin müessesesi düzenlenmiştir. Bu suretle malları I sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde girdi olarak kullanan imalatçıların, Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutar dışında ÖTV ödememeleri sağlanmaktadır. Bu surette alınan malların 12 ay içinde I sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanıldığının ispat edilememesi halinde zamanında alınmayan vergi, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 51.maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilecektir. Ancak tahsil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan mücbir sebepler nedeniyle terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren itibaren 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 48. maddesinde yer alan tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilecektir.
3-2)İhraç Edilmek �zartıyla İhracatçılara Teslim Edilen Mallarda Tecil Terkin Uygulamasının Yasal Gerekçesi:
Maddenin 2 numaralı fıkrasında, kapsama giren malların ihraç edilmek üzere ihracatçılara tesliminde hesaplanan verginin ihracatçılardan tahsil edilmemek şartıyla tecil edilmesi öngörülmüştür. Bu kapsamda satılan malların üç ay içersinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen vergi terkin edilecektir. Aksi halde tecil edilen vergi, vade tarihinden itibaren gecikme zammı uygulamak suretiyle tahsil edilecektir. Ancak tahsil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda yer alan mücbir sebepler nedeniyle terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren itibaren 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.’nun 48. maddesinde yer alan tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilecektir.
3-3)III Sayılı Listede Yer Alan Alkol ve Tütün Mamülelerinde Tecil Terkin Uygulamasının Yasal Gerekçesi:
Maddenin 3 numaralı fıkrasıyla Bakanlar Kuruluna, III sayılı listede yer alan malların tamamı veya bir ksımının ithalinde veya tesliminde ödenmesi gereken vergiyi erteleyebilme yetkisi verilmektedir. Yetki kullanılmak suretiyle tütün mamülleri ve alkollü içkiler için vergi, bu malların tüketime sunulduğu aşamaya kadar ertelenebilecektir. Böylece Avrupa Birliği vergi erteleme düzenlemelerine ilişkin sisteme kolayca geçiş sağlanabilecektir.
4- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNDEKİ TECİL TERKİN UYGULAMASI HAKKINDAKİ SİRKÜLERLER, TEBLİ�zLER, ÖZELGELER:
MALİYE BAKANLI�zI GELİR İDARESİ BA�zKANLI�zI’NIN 07.07.2006 TARİH VE ÖTV-1/2006-2 SAYILI SİRKÜLERİ:
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (I) Sayılı listenin (B) Cetvelinde yer alan malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde girdi olarak kullanılması (sonradan damıtma veya benzeri yöntemlerle ayrıştırılmış olması işlemi dahil) halinde, ÖTV Kanunu’nun 8/1 inci maddesinde yer alan tecil-terkin imkanından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
Bununla birlikte, söz konusu malların temizlik, test, yağlama ve benzeri amaçlarla imal edilen ürünün bünyesine girmeksizin yardımcı madde veya sarf malzemesi olarak kullanılması halinde ise Kanunun 8/1 maddesinde yer alan tecil-terkin uygulamasından yararlanılması mümkün olmayacaktır.
MALİYE BAKANLI�zI GELİR İDARESİ BA�zKANLI�zI’NIN 03.04.2007 TARİH VE ÖTV-1/2007-1 SAYILI SİRKÜLERİ:
ÖTV Kanununun 8/1 inci maddesiyle, Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen ÖTV’nin, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmının teminat alınmak suretiyle tecil edilmesi, söz konusu malların tecil tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan verginin terkin edilmesi öngörülmüştür. Maddenin uygulama usul ve esasları, 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliğinin 9.1 inci bölümünde (bu bölümde 2, 5 ve 12 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliğleriyle değişiklikler yapılmıştır) belirlenmiştir. Söz konusu Tebliğde belirtildiği üzere, Kanunun 8/1 inci maddesi kapsamında mal alacak gerçek veya tüzel kişilerin “sanayi sicil belgesi”ni haiz imalatçılar olması ve ithal ettikleri veya teslim aldıkları malları (I) sayılı listede yer almayan bir malın imalinde kullanmaları gerekmektedir.
Sanayi sicil belgesi sahibi imalatçılar, fason imalat şeklinde verdikleri hizmetler için, Kanunun 8/1 inci maddesinde yer alan tecil-terkin uygulaması kapsamında Tebliğde belirtilen diğer usul ve esaslara uymak kaydıyla mal satın alabilecek veya ithal edebileceklerdir.
Tebliğde belirtilen diğer usul ve esaslara uymak şartıyla, tecil-terkin uygulaması kapsamında kendi imalatlarında kullanmak üzere mal satın alan veya ithal eden sanayi sicil belgesi sahibi imalatçılar, imalatı fason olarak yaptırmaları halinde de ÖTV Kanununun 8/1 inci maddesinde yer alan tecil-terkin uygulamasından yararlanabileceklerdir.
1 SERİ NOLU ÖTV GENEL TEBLİ�zİNDE TECİL-TERKİN UYGULAMASINA DAİR HUSUSLAR:
(I) Sayılı Listenin(B) Cetvelindeki Mallara Ait Verginin Tecili ve Terkini
Kanunun 8 inci maddesinin 1 numaralı fıkrası ile Kanuna ekli (I)sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanılacak olması halinde, ödenmesi gereken ÖTV’den Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen tutarın tecil edilmesi, vergisi tecil edilen malların 12 ay içinde bu amaçla kullanıldığının tespiti üzerine tecil edilen verginin terkin edilmesi öngörülmüştür. Buna göre sözü edilen malların (I)sayılı listenin (A) veya (B) cetvelindeki malların imalinde kullanılması veya bu ürünlere karıştırılması halinde tecil-terkin uygulanması söz konusu değildir.
ÖTV Kanununun 10 uncu maddesinin 2 numaralı fıkrasının Maliye Bakanlığına verdiği yetki uyarınca, tecil-terkin uygulamasının aşağıdaki esaslara göre yapılması uygun görülmüştür.
a)Tecil-terkin uygulamasından “sanayi sicil belgesi”ni haiz imalatçılar yararlanacaktır. Bu uygulamadan yararlanmak isteyen imalatçılar, (I)sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithalatçıdan veya rafineriden alımında, “Talep ve Taahhütname” ile birlikte sanayi sicil belgesinin noter veya yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış bir örneğini ÖTV mükellefine vereceklerdir.
b)ÖTV mükellefleri, bu kapsamda teslim ettikleri mallar için, Bakanlar Kurulunun ürünün bu amaçla kullanılmasına ilişkin olarak belirlediği tutara göre ÖTV hesaplayarak beyannamelerinin ilgili bölümünde beyan edecektir. Beyan edilen verginin Bakanlar Kurulu Kararına göre tecil edilmesi öngörülen kısmı; bu tutar ile 12 aylık gecikme faizi tutarı toplamı kadar teminat verilmesi üzerine tecil edilecek, kalan kısmı tahsil edilecektir. Genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri ve sermayesinin % 51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlardan teminat aranmayacaktır. Öte yandan, (I)sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan mallardan son iki yılda satın aldığı veya ithal ettiği miktarın tamamını (I)sayılı listede yer alan mallar dışındaki malların imalinde kullandığına dair vergi inceleme raporu veya yeminli mali müşavir üretim raporu bulunan mükellefler, yukarıda belirlendiği şekilde hesaplanan teminat miktarının % 5’i tutarında teminat vererek tecil işlemini yaptıracaklardır.
c)Tecil edilen tutar için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. maddesinde öngörülen tecil faizi hesaplanmayacaktır. Bu kapsamda malın teslim edildiği dönem beyannamesine alıcının verdiği “Talep ve Taahhütname” ile sanayi sicil belgesinin, satıcı tarafından aslının aynı olduğu kaşe tatbik edilip imzalanmak suretiyle onaylanmış fotokopileri eklenecektir
d) Vergisi tecil edilerek satın alınan malların, satın alma tarihinden itibaren 12 ay içinde imalatçı tarafından (I)sayılı listedeki mallar dışındaki malların üretiminde kullanıldığının, 12 aylık süreyi takip eden 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilmesi üzerine, tecil edilen vergi terkin edilecek ve teminat çözülecektir.
e)(I)sayılı listenin (B) cetvelindeki malların ithalinin doğrudan imalatçılar tarafından yapılması ve imalatçının bu ürünleri (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanacağını yazılı olarak beyan etmesi halinde, gümrük idaresi tarafından, Bakanlar Kurulunun ürünün bu amaçla kullanılmasına ilişkin olarak belirlediği ÖTV tutarı kadar teminat alınacaktır. Teminat alınmaması veya indirimli oranda teminat verilmesine dair yukarıda (b) bölümünde belirlenen uygulama ithalde alınacak teminat için de geçerlidir. İthal edilen malların 12 ay içinde (I)sayılı listede yer almayan malların imalinde kullanılması halinde, kullanımın gerçekleştiği vergilendirme dönemine ait beyanname ile vergi tahakkuk ettirilecektir. Bu döneme ilişkin olarak vergi dairesine verilecek ÖTV beyannamesine yukarıda belirtilen “Talep ve Taahhütname” ile sanayi sicil belgesinin onaylı örneği eklenecektir. Bu beyan üzerine Bakanlar Kurulu Kararına göre tecil edilmesi gereken kısım tecil edilecek, kalan kısım tahsil edilecektir. Tecil tarihini takip eden 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporunun ibrazı üzerine de terkin işlemi yapılacaktır. İthal edilen malların üretimde kullanıldığı dönemde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporunun da ibraz edilmesi suretiyle verginin tahakkuk, tahsil, tecil ve terkin işleminin aynı anda yaptırılması mümkündür. İthal edilen malların kullanımı sonucu tecil-terkin işlemlerinin yapıldığına dair vergi dairesinden alınacak yazının gümrük idaresine ibrazı üzerine gümrükte alınan teminat çözülecektir.
f)Tecil-terkin kapsamında satın alınan veya ithal edilen malların 12 ay içinde imalatta kullanıldığının tevsik edilmemesi halinde, teslim veya ithal tarihinde bu malların tecil-terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen kısmın mahsubundan sonra kalan tutar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcı veya ithalatçıdan tahsil edilecektir. Ancak tecil edilen verginin Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle terkin edilememesi halinde, yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan tutar, tecil işleminin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faiziyle birlikte tahsil edilecektir.
2. İhraç Kaydıyla Teslimlerde Verginin Tecili ve Terkini
ÖTV kapsamına giren malların ihraç edilmek üzere ihracatçılara tesliminde hesaplanan ÖTV’nin ihracatçıdan tahsil edilmemesi şartıyla, mükelleflerin talebi üzerine tecil edilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu uygulama, ihracatçının doğrudan ÖTV mükelleflerinden satın aldıkları mallar için söz konusudur. İhraç kaydıyla yapılacak teslimler için cins, nitelik veya miktar konusunda bir sınırlama yoktur.
İhraç kaydıyla teslimde bulunan ÖTV mükellefleri tarafından düzenlenecek faturada, mal bedeli üzerinden hesaplanan ÖTV ayrıca gösterilecek ve faturaya: “ÖTV Kanununun 8 inci maddesinin 2 numaralı fıkrası hükmüne göre ihraç edilmek üzere teslim edilmiş olup ÖTV tahsil edilmemiştir.” ibaresi yazılacaktır. Bu döneme ait ÖTV beyannamesinde, ihraç kaydıyla yapılan teslim bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan, ancak ihracatçıdan tahsil edilmeyen ÖTV de beyan edilecektir. Vergi daireleri mükellefin bu beyanına göre gerekli tarhiyat işlemini yaptıktan sonra, ihraç kaydıyla teslimlere ait ÖTV tutarını tecil edecektir.
İhraç kaydıyla teslim edilen malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihracının gerçekleşmesi halinde, tecil edilen vergi, malın ihraç edildiğini gösteren gümrük çıkış beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi ya da noter tarafından onaylanmış örneği vergi dairesine verilmek suretiyle terkin edilecektir.
İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi halinde tecil edilen vergi, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte ÖTV mükellefinden tahsil edilecektir. Ancak ihracatın Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle süresinde gerçekleşmemiş olması halinde, tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
5 SERİ NOLU ÖTV GENEL TEBLİ�zİNDE TECİL-TERKİN UYGULAMASINA DAİR HUSUSLAR:
1 SERİ NOLU ÖTV GENEL TEBLİ�zİNDEKİ YAPILAN DE�zİ�zİKLİKLER:
Tebliğin “9.1. (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Mallara Ait Verginin Tecili ve Terkini” başlıklı bölümünün birinci cümlesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“Kanunun 8 inci maddesinin (1) numaralı fıkrası ile Kanuna ekli (I) sayılı listenin(B) cetvelindeki malların (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanılacak olması halinde, ödenmesi gereken ÖTV’den Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen tutarın tecil edilmesi, vergisi tecil edilen malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde bu amaçla kullanıldığının tespiti üzerine tecil edilen verginin terkin edilmesi öngörülmüştür.”
Tebliğin 9.1/b no.lu bölümünün üçüncü cümlesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“Genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri ve sermayesinin Q’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan kuruluşların bu kapsamda yaptıkları mal teslimlerinde veya mal alışlarında teminat aranmayacaktır.”
Tebliğin 9.1/d no.lu bölümü aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“Vergisi tecil edilerek satın alınan malların, tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde imalatçı tarafından (I) sayılı listedekimallar dışındaki malların üretiminde kullanıldığının, üretim tarihini takip eden ay başından itibaren 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilmesi üzerine, tecil edilen vergi terkin edilecek ve teminat çözülecektir.
(I) sayılı listenin(B) cetvelindeki malları tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alan veya ithal eden genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri ve sermayesinin Q’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan kuruluşların, bu malları, tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ay içinde (I) sayılı listedekimallar dışındaki malların imalinde kullandıklarına dair kuruluş yetkililerince imzalanan bir yazıyı vergi dairesine ibraz etmeleri halinde, yeminli mali müşavir raporu aranmaksızın tecil edilen vergi terkin edilecektir.”
Tebliğin 9.1/e no.lu bölümünün altıncı cümlesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“Tecil tarihini takip eden ay başından itibaren 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporunun ibrazı üzerine de terkin işlemi yapılacaktır.”
Tebliğin 9.1/f no.lu bölümünün birinci cümlesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“Tecil-terkin kapsamında satın alınan malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren veya bu kapsamda ithal edilen malların, 12 ay içinde imalatta kullanıldığının tevsik edilmemesi halinde, teslim veya ithal tarihinde bu malların tecil-terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen kısmın mahsubundan sonra kalan tutar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcı veya ithalatçıdan tahsil edilecektir.”
Tebliğin “9.1.2. İhraç Kaydıyla Teslimlerde Verginin Tecili ve Terkini” başlıklı bölümünün üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“İhraç kaydıyla teslim edilen malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihracının gerçekleşmesi halinde, tecil edilen vergi, malın ihraç edildiğini gösteren gümrük çıkış beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi, noter ya da yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış örneği vergi dairesine verilmek suretiyle terkin edilecektir.”
Tebliğin 11-d no.lu bölümü aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“Söz konusu uygulama kapsamında satın alınan veya ithal edilen malların, satın alma veya ithal tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ayı geçmemek üzere imalatçı tarafından (B) cetvelindeki malların imalinde kullanıldığı, kullanımı takip eden ay başından itibaren en geç 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilecektir. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve sermayesinin Q’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan kuruluşların, bu malları satın alma veya ithal tarihini takip eden ay başından itibaren 12 ayı geçmemek üzere (B) cetvelindeki malların imalinde kullandıklarına dair kurum yetkililerince imzalanan bir yazıyı, kullanımı takip eden ay başından itibaren 1 ay içinde vergi dairesine ibraz etmeleri halinde yeminli mali müşavir raporu aranmayacaktır.”
Tebliğin 11/e no.lu bölümü aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir
“Söz konusu uygulama kapsamında satın alınan veya ithal edilen malların, satın alma veya ithal tarihini takip eden ay başından itibaren en geç 12 aylık süre içinde bu kapsamda imalatta kullanıldığının tevsik edilmemesi halinde, teslim veya ithal tarihinde malların bu uygulama dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce ödenen verginin mahsubundan sonra kalan tutar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.”
ÖTV ‘DE TECİL –TERKİN UYGULAMASI İLE İLGİLİ ÖZELGELER:
– Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nün 23.05.2005 tarih ve B.07.1.GEL.0.59/5908-5/8278 sayılı özelgesine göre; anılan Kanunun 8/1 ‘inci maddesindeki hükümden faydalanılması için, imalatın bizzat sanayi sicil belgesini haiz firma tarafından yapılması gerekmektedir. Bu nedenle, sanayi sicil belgesini haiz bir imalatçının yaptıracağı fason üretim için temin edeceği hammaddenin, tecil-terkin kapsamında teslimi mümkün bulunmamaktadır.
– Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 01.08.2006 tarih ve B.07.1.GİB.0.59/5908-22/59958 sayılı özelgesine göre; I sayılı listenin (B) cetvelindeki malların ithalinin doğrudan imalatçılar tarafından yapılması ve imalatçının bu ürünleri I sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanacağını talep ve taahütname ile beyan etmesi halinde, gümrük idaresi tarafından Bakanlar Kurulunun ürünün bu amaçla kullanılmasına ilişkin olarak belirlediği ÖTV tutarı kadar teminat alınacaktır. Bu nedenle, mükellef tarafından gümrük idaresine talep ve taahütname verilmeden söz konusu ürünün tecil-terkin kapsamında ithal edilmesinin mümkün olamayacağı hakkında açıklama yapılmıştır.
– Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 04.08.2006 tarih ve B.07.1.GİB.0.01.59/5905-5/60978 sayılı özelgesine göre; Malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek yada herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmamaktadır. Bu nedenle, özel fatura ile yurt içinde gerçekleştirilen teslimlerin ÖTV kanunu açısından ihracat istisnası kapsamında değerlendirilemeyeceği hakkında açıklamalar yapılmıştır.
– İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü’nün 07.03.2007 tarih ve ÖTV.MUK.B.07.1.GİB.4.34.17.01.8/1.1634 sayılı özelgesine göre; Fason imalat yapan firmaya tecil-terkin uygulamasıkapsamında hekzan teslimde bulunulup bulunulamayacağı hakkında görüş sorulmuş ve cevaben Benzer konuda Bakanlık Makamı’ndan alınan 07.10.2005 tarihli ve 52054 sayılı yazıda; “(I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak” tabiri, söz konusu yağların üretimde hammadde olarak kullanılmasını ifade etmekte olup; imalatta sarf malzemesi veya yardımcı madde olarak kullanılan madeni yağlar için tecil-terkin uygulamasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, şirketiniz tarafından nihai üretim tamamlanmadan, gerek üretim süresi içerisinde gerçekleştiren testlerde kullanılan gerekse üretim tamamlandıktan sonra traktörün motor ve şanzumanına konulan madeni yağlar, hammadde olmayıp sarf malzemesi veya yardımcı madde olduğundan, bu yağlar için ÖTV Kanununun 8/1 inci maddesi hükmü uyarınca tecil-terkin uygulanmasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.”denilmektedir.
Buna göre, imalatçı vasfını haiz olmakla birlikte fason olarak soya yağı ve ayçiçeği yağı imalatı işiyle iştigal eden firmaların ithalatçıdan veya doğrudan yurtdışından tecil-terkin uygulaması kapsamında hekzan maddesi alımı mümkün bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, hekzan maddesinin, soya yağı ve ayçiçeği yağı imalatında hammadde olarak değil de sarf malzemesi veya yardımcı madde olarak kullanılması halinde de tecil-terkin uygulamasından yararlanılamayacağı tabiidir.
5- SONUÇ:
Ülkemizde yıllardır uygulanagelen akaryakıt tüketim vergisi, akaryakıt fiyat istikrar payı, taşıt alım vergisi, çevre kirliliğini önleme fonu, ek taşıt alım vergisi, trafik tescil harcı, ek vergi, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi, tütün mamülelerinden alınan savunma sanayi destekleme fonu, toplu konut fonu, mera payı, federasyonlar payı, tütün mamüleleri düzenleme kurumu payı, şehit, malul dul ve yetimleri payı gibi vergi, fon ve paylar kaldırılarak Özel Tüketim Vergisi adı altında toplanan bir tüketim vergisi ortaya çıkmıştır.
Toplam vergi gelirleri içersindeki payı % 30’lara varan ÖTV, gün geçtikçe önemini arttıran, dar kapsamlı mükellef çevresi ile mükellef yoğunluğu olmayan, yaklaşık 210 çeşit mal ve 1500-1600 sayıda mükellefe hitap eden, uygulaması kolay ve basit bir vergileme sistemidir.
ÖTV dolaylı bir vergileme olduğundan bu vergide herhangi bir artış toplumsal gelir dağılımını olumsuz yönde etkileyebilecektir. Ancak tüketim harcamalarının arttığı ve yüksek enflasyonun yaşandığı ülkelerde de ÖTV ve benzeri dolaylı vergilerin arttırılması tüketimi kısacağından anti enflasyonist bir politika olarak da kullanılabilecektir.
Bu yazımızda irdelemeye çalıştığımız ve Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinde yer bulan tecil-terkin müessesesi Katma Değer Vergisine benzer uygulmalar içermektedir. ÖTV’de ihracat kayıtlı mal teslimlerinde tecil terkin uygulaması Katma Değer Vergisine paralel olarak uygulanmaktadır. 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 8.maddesi tecil-terkin müessesesini düzenlemiştir. Kanunda tecil terkin uygulaması üç başlık halinde ele alınmıştır. Bu başlıklar; Bu kanuna ekli I sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, I sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmasında tecil terkin uygulaması, İhraç edilmek şartıyla ihracatçılara teslim edilen mallarda tecil terkin uygulaması ve III sayılı listede yer alan alkol ve tütün mamülelerinde tecil terkin uygulaması olarak düzenlenmiştir.
Özel Tüketim Vergisi de KDV gibi mükellefler aleyhine bir maliyet unsuru olduğundan gerek KDV’deki gibi indirim mekanizması gerekse tecil-terkin uygulamalarıyla doğan vergi yükü minimize edilebilmektedir.ÖTV mükellefleri tecil-terkin sisteminden faydalanabilmeleri için kanunda belirtilen şartlara uymalıdırlar. Aksi takdirde tecil olunan vergilerin terkin edilmesi söz konusu olmayıp vergiler 6183 sayılı Kanunun 48. ve 51. maddeleri gereğince tecil faizi, gecikme zammı ile birlikte cezalı olarak alınacaktır. Özellikle ÖTV Kanununda belirtilen süreler içersinde ihrac kayıtlı mal teslimlerindeki üç aylık süre ile kanuna ekli I sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, I sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmasındaki 12 aylık sürelere dikkat edilmesi mükelleflerin yararına olacaktır.
