Bilgili Denetim Denetim Güven İster
1.GİRİŞ:
Yaşamakta olduğumuz dünya iktisadi buhranında her ülke krizden en az şekilde etkilenmek için önlemler paketi ortaya koymaya başlamıştır. Etkilenmemenin mümkün olmadığı bu global krizden en az şekilde etkilenmek için Türkiye hasar minimizasyonu yaparak ekonomik argümanları devreye sokma çabası içindedir.
Amerika kaynaklı dünya krizinin ülkemizdeki en önemli yansıması, Türk parasının yabancı para birimleri karşısında değer kaybetmesine rağmen 2008/Ekim ayı ihracat verilerine göre ihracat rakamlarının azalış yönünde ivme sergilemesidir.[1]
Bu noktada, kamu kaynaklarının etkin kullanılması, kamu yatırımlarının artırılarak durgun ekonomiye ivme verilmesi, vergi indirimleri yapılması yoluyla üretim maliyetlerinin düşürülmesi, cari açığın kapatılması için ithal ikameli ekonomik politikaların hayata geçirilmesi, krizden en çok etkilenen sektörlere düşük faizli kredi sağlanması gibi acil tedbirler geliştirilebilir.
Bu bağlamda reel ekonominin küresel kriz karşısında daha sağlam durabilmesi için devletin devreye soktuğu ilk önlem, vergi borçlarını ödemeyenlere vergi kolaylığı sağlamak için Seri: B Sıra No; 4 Tahsilat Genel Tebliği[2] çıkartarak yürürlüğe koymak olmuştur.
2. DÜŞÜK FAİZLİ TECİLİN USUL VE ESASLARI:
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48.maddesinde düzenlenen tecil ve taksitlendirme müessesesine göre; amme borcunun vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse, borçlu tarafından yazı ile istenmiş ve teminat gösterilmiş olmak şartıyla alacaklı amme idaresince veya yetkili kılacağı makamlarca aylık % 2 tecil faizi alınmak suretiyle amme borçlularına ödeme planı sunulmasıdır.
Genel kural bu iken yaşanmakta olan ekonomik krizin aşılması için zor durumda olan borçluların düşük faizle borçlarını ödemelerine imkan tanımak ve amme alacaklarının bir an önce hazineye intikalini sağlamak amacıyla iş bu tebliğ yürürlüğe sokulmuştur.
Bu bağlamda borçlular 1 Eylül 2008 tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde 30 Ekim 2008 tarihine kadar ödenmemiş olan (2008 yılı gelir ve kazançları için tahakkuk eden geçici vergi ve bu vergi ile birlikte ödenmesi gereken damga vergisi hariç) tüm amme alacakları için bu tebliğ ile şartları belirlenen tecil ve taksitlendirmeden yararlanabilmek isteyenlerin 28 Kasım 2008 günü mesai saati bitimine kadar bağlı oldukları vergi dairelerine yazılı olarak başvuru yapmak ve teminat göstermek şartıyla bu imkandan yararlanabilirler.
Bu bilgiler ışığında daha düşük faizli ödeme planından faydalanmak isteyen amme borçluları aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri gerekir:
§ Birden fazla vergi dairesinde mükellefiyet kaydı bulunan mükellefler, her bir vergi dairesine olan borçları için ayrı ayrı talepte bulunacaklardır,
§ Bu Tebliğ ile mükelleflere borçlarını ödemede ilk taksit Aralık/2008 ayından başlamak ve eşit taksitler halinde olmak üzere 18 aylık ödeme süresi tanınmıştır. Taksitlendirmede lira kesirleri ilk taksit tutarına ilave edilecektir,
§ Tecil edilen bu borçlara yıllık % 3 tecil faizi uygulanacaktır,
§ Borçlulara 18 aya kadar vade verilebilecektir,
§ Mükelleflerin tecil talepleri alacağın tutarına bakılmaksızın vergi daireleri tarafından değerlendirilecektir,
§ Bu Tebliğ kapsamında borçları taksitlendirilen mükelleflere, tecil ve taksitlendirilen borçlarının % 10’unu ödemiş olmaları ve vadesi geçmiş başkaca bir borcunun bulunmaması şartlarıyla vadesi geçmiş borcunun bulunmadığına dair yazı verilecektir,
§ Motorlu taşıtlar vergisinden borcu olan mükelleflerin, bu Tebliğ ile getirilen düzenlemeden yararlanmak üzere her bir taşıt itibarıyla hesaplanacak toplam borç tutarı için başvuruda bulunmaları zorunludur.
3. TECİL FAİZ ORANI YILLIK % 24 YERİNE % 3 OLARAK HESAPLANACAKTIR:
Tecil müessesesi, amme alacağını zor durumda olmaları nedeni ile ödeyemeyen amme borçlularına gecikme zammı oranından daha düşük oranlı faiz oranı ile ödeme imkanı veren ve bu suretle mükellef ile devleti barıştıran bir sulh mekanizmasıdır. Normal olarak tecil 28.04.2006 tarihinden beri 438 Seri No’lu Tahsilat Genel Tebliği ile yıllık % 24 olarak uygulanmaktadır.
Seri: B Sıra No; 4 Tahsilat Genel Tebliği hükümlerinden yararlanmak isteyen mükelleflere ise yıllık % 24 tecil faiz oranı yerine % 3 olarak uygulanacaktır.
ÖRNEK;
2007 hesap dönemine ait 40.000 YTL Kurumlar Vergisi borcu bulunan (X) Limited Şirketinin 27.11.2008 tarihinde yazılı olarak başvurmuş olup bu tebliğ hükümlerine göre amme borcunu ödemek istemektedir. Gerekli hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır?
ÇÖZÜM;
Öncelikle süresinde ödenmeyen borca tecil talep tarihine kadar (talep tarihi hariç) geçen süre için gecikme zammı hesaplanacaktır.
Borcun vade tarihinin 30.04.2008 olması ve taksit talep tarihinin de 27.11.2008 tarihi olması halinde gecikme zammı 6 ay 26 günlük süre için uygulanacaktır.
Buna göre,
ü 30.04.2008- 30.10.2008 tarihleri arasındaki 6 aylık süre için aylık esasa göre,
ü 01.01.2008- 26.01.2008 tarihleri arasındaki 26 günlük süre için günlük esasa göre,
gecikme zammı hesaplanacaktır.
-Aylık gecikme zammı oranı = 6 ay x 2,5= % 15
-Günlük gecikme zammı oranı= (26/30)* 0,25= 0,2166’dir.
Buna göre, hesaplanacak gecikme zammı tutarı,
ü 30.04.2008- 30.10.2008 tarihleri arasındaki 6 aylık süre için aylık esasa göre % 2,5 x 40.000x 6 ay = 6.000 YTL,
ü 01.01.2008- 26.01.2008 tarihleri arasındaki 26 günlük süre için günlük esasa göre 0,2166 x 40.000= 867 YTL,
olmak üzere toplam 6.867 YTL olacaktır.
Tecil edilecek toplam borç = 40.000+ 6.867 = 46.867 YTL’dir.
Mükellef kurum, bu borcunu yıllık yüzde (%) 3 tecil faizi uygulanmak sure 18 taksitte ödeneceği kabul edildiğinde, tecil faizi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
Borca uygulanan tecil faizini hesaplamak için, taksit tutarının ve faiz uygulanacak sürenin bulunması gereklidir. Bu sürenin belirlenmesinde, vadesinden sonra yapılan bir müracaat olduğundan tecil talep tarihi ile ödeme günü süreye dahil edilecektir. Amme borcunun ödeme vade tarihi olarak her ayın son iş günü belirlenecektir.
Taksit Tutarı= 46.867 /18 taksit= 2.604 YTL
(Küsuratlar ilk taksit tutarına ilave edilerek hesaplama yapılmıştır)
|
Tecil faizi uygulanacak süre |
||
|
Talep Tarihi |
Ödeme Günü |
|
| 1.Taksit için |
27.11.2008 |
31.12.2008=35 gün |
| 2.Taksit için |
27.11.2008 |
31.01.2009=66 gün |
| 3.Taksit için |
27.11.2008 |
28.02.2009=94 gün |
| 4.Taksit için |
27.11.2008 |
31.03.2009=125 gün |
| 5.Taksit için |
27.11.2008 |
30.04.2009=155 gün |
| 6.Taksit için |
27.11.2008 |
31.05.2009=186 gün |
| 7.Taksit için |
27.11.2008 |
30.06.2009=216 gün |
| 8.Taksit için |
27.11.2008 |
31.07.2009=247 gün |
| 9.Taksit için |
27.11.2008 |
31.08.2009=278 gün |
| 10.Taksit için |
27.11.2008 |
30.09.2009=308 gün |
| 11.Taksit için |
27.11.2008 |
31.10.2009=339 gün |
| 12.Taksit için |
27.11.2008 |
30.11.2009=369 gün |
| 13.Taksit için |
27.11.2008 |
31.12.2009=400 gün |
| 14.Taksit için |
27.11.2008 |
31.01.2010=431 gün |
| 15.Taksit için |
27.11.2008 |
28.02.2010=459 gün |
| 16.Taksit için |
27.11.2008 |
31.03.2010=490 gün |
| 17.Taksit için |
27.11.2008 |
30.04.2010=520 gün |
| 18.Taksit için |
27.11.2008 |
31.05.2010=551 gün |
| Tecil Faizi | Taksit Tutarı X Yıllık Tecil Faizi Oranı[3] X Gün Sayısı |
|
36.000[4] |
formülü kullanılacaktır.
| 1.Taksit için tecil faizi | = |
2.667x 4,5 x 35 54.000 |
= |
7,78 |
| 2.Taksit için tecil faizi | = |
2.600 x 4,5 x 66 54.000 |
= |
14,30 |
| 3.Taksit için tecil faizi | = |
2.600 x 4,5 x 94 54.000 |
20,40 |
|
| 4.Taksit için tecil faizi | = |
2.600 x 4,5 x 125 54.000 |
27,08 |
|
| 5.Taksit için tecil faizi | = |
2.600 x 4,5 x 155 54.000 |
33,58 |
|
| 6.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 186 54.000 |
40,30 |
||
| 7.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 216 54.000 |
46,80 |
||
| 8.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 247 54.000 |
53,50 |
||
| 9.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 278 54.000 |
60,23 |
||
| 10.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 308 54.000 |
66,73 |
||
| 11.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 339 54.000 |
73,45 |
||
| 12.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 369 54.000 |
79,95 |
||
| 13.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 400 54.000 |
86,66 |
||
| 14.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 431 54.000 |
93,38 |
||
| 15.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 459 54.000 |
99,45 |
||
| 16.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 490 54.000 |
106,16 |
||
| 17.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 520 54.000 |
112,66 |
||
| 18.Taksit için tecil faizi |
2.600 x 4,5 x 551 54.000 |
119,38 |
olarak bulunacaktır.
Bu mükelleften tecil faizleriyle birlikte,
| 1. taksit | = | 2.667,00 | + |
7,78 |
= |
2.674,78 |
| 2. taksit | = | 2.600,00 | + |
14,30 |
= |
2.614,30 |
| 3. taksit | = | 2.600,00 | + |
20,40 |
= |
2.620,40 |
| 4. taksit | = | 2.600,00 | + |
27,08 |
= |
2.627,08 |
| 5. taksit | = | 2.600,00 | + |
33,58 |
= |
2.633,58 |
| 6.taksit | = | 2.600,00 | + |
40,30 |
= |
2.640,30 |
| 7.taksit | = | 2.600,00 | + |
46,80 |
= |
2.646,80 |
| 8.taksit | = | 2.600,00 | + |
53,50 |
= |
2.653,50 |
| 9.taksit | = | 2.600,00 | + |
60,23 |
= |
2.660,23 |
| 10.taksit | = | 2.600,00 | + |
66,73 |
= |
2.666,73 |
| 11.taksit | = | 2.600,00 | + |
73,45 |
= |
2.673,45 |
| 12.taksit | = | 2.600,00 | + |
79,95 |
= |
2.679,95 |
| 13.taksit | = | 2.600,00 | + |
86,66 |
= |
2.686,66 |
| 14.taksit | = | 2.600,00 | + |
93,38 |
= |
2.693,38 |
| 15.taksit | = | 2.600,00 | + |
99,45 |
= |
2.699,45 |
| 16.taksit | = | 2.600,00 | + |
106,16 |
= |
2.706,16 |
| 17.taksit | = | 2.600,00 | + |
112,66 |
= |
2.712,66 |
| 18.taksit | = | 2.600,00 | + |
119,38 |
= |
2.719,38 |
| TOPLAM | = | 46.867,00 | + |
1.141,79 |
= |
48.008,79 |
tahsil edilecektir.
4. SONUÇ:
Makalemizin önceki bölümlerinde de açıklandığı üzere yaşanmakta olan son ekonomik kriz arefesinde amme idaresine borcu bulunan ve ödeme güçlüğü çeken amme borçlularına ödeme kolaylığı sağlamak amacıyla maliye bakanlığının insiyatifinde bulunan düşük faiz oranlı tecil müessesesi uygulamaya sokulmuştur. Bu uygulama ile ilgili olarak;
1- Bu işlemin bir vergi affı değil düşük faiz oranlı ödeme kolaylığı olduğu,
2- Mükelleflere 18 aya kadar yıllık % 3 faiz oranlı ödeme imkanı sağladığı,
3- Bu imkandan yararlanmak isteyenlerin 28 Kasım 2008 tarihine kadar yazılı olarak başvurmaları gerekmektedir.
[1] Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Türkiye’nin 2008 yılı Ekim ayı ihracatı, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 1,87 düşüşle 9 milyar 530 milyon dolar oldu.
[2] 30.10.2008 tarih ve 27039 Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
[3] Bknz örnek:Yıllık tecil faiz oranı % 3, 18 aylık tecil faiz oranı % 4.5’dir.
[4] A.A.T.U.H.K’nun tatbikinde yıl 360 gün , 18 aylık süre ise 540 gün olarak dikkate alınmıştır.
