YMM Hilmi KİRDAY; 2019 Yılı İtibarıyla Daha Fazla Katma Değer Vergisini İndirebileceğiz

 

2019 YILI İTİBARIYLA DAHA FAZLA KATMA DEĞER VERGİSİNİ İNDİREBİLECEĞİZ

 

GİRİŞ

Katma değer vergisi indirim mekanizmasının olduğu bir vergi türüdür. Mükellefler kanunun 29. maddesine göre; yapmış oldukları vergiye tabi işlemler üzerinden (kanunda aksine hükümler olmadıkça) hesapladıkları vergiden (hesaplanan KDV), kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanan vergiyi (indirilecek KDV) indirebileceklerdir.

Öte yandan kanunun 30. maddesinde ‘indirilemeyecek katma değer vergisi’ düzenlenmiştir.  Söz konusu maddede bentler halinde belirtilen işlemlere ilişkin vergiler ise indirime konu edilemeyecektir. Bu çalışmada yılbaşı itibarıyla mükellefler tarafından indirme konu edilebilecek katma değer vergilerinden bahsedilecektir.

1. İNDİRİLEMEYECEK KATMA DEĞER VERGİLERİ

İndirilemeyecek vergi türlerinin tadat edildiği 30. madde uzun yıllar boyunca aşağıdaki gibiydi:

“Aşağıdaki vergiler mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez:

a)Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası,

b)Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi,

c)Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisi,

d)Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi.”

Ancak 06.04.2018 tarih ve 30383 sayılı Resmi Gazete’de “7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanmıştır. Bu kanun ile özellikle indirilemeyecek katma vergisi hususunda köklü değişiklikler yapılmıştır.

2. İNDİRİLEMEYECEK KATMA DEĞER VERGİLERİNİN YENİ HALİ

7104 sayıl kanunla yapılan değişiklikler ile indirilemeyecek katma değer vergilerinin son hali aşağıdaki gibidir:

“a) Vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası (Bu Kanunun 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b), (c) ve (d) bentleri ile (4) numaralı fıkrasının (ı) ve (ö) bentleri uyarınca katma değer vergisinden istisna edilen işlemler hariç) ile ilgili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisi,

b) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi,

c) Deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanlığının yangın sebebiyle mücbir sebep ilân ettiği yerlerdeki yangın sonucu zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma değer vergisi, (Şu kadar ki Vergi Usul Kanununun 315 inci maddesine göre Maliye Bakanlığınca belirlenen faydalı ömürlerini tamamladıktan sonra zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi ile faydalı ömrünü tamamlamadan zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin kullanılan süreye isabet eden kısmı indirilebilir.)

d) Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisi.(5520 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi ile yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefler tarafından ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen katma değer vergisi hariç)e) Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen katma değer vergisi.”

7104 sayılı kanunla getirilen yenilikler dikkate alındığında madde hacmi artmasına rağmen indirilemeyecek vergi türlerinde tek artış “e) bendi olarak Vergi Usul Kanununun 322 nci maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen katma değer vergisi” olmuştur.

Öte yandan madde bentlerine eklenen parantez içi hükümlerle birçok işleme ilişkin vergi indirilemeyecek vergiden hariç tutulmuş, dolayısıyla indirilebilecek hale gelmiştir. Bunlara sırasıyla bakacak olursak;

• Kanunun 17’nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b), (c) ve (d) bentlerindeki istisnalara ilişkin yüklenilen vergiler indirilebilir hale gelmiştir, (Yürürlük 1/1/2019)
• Kanunun 17’nci maddesinin (4) numaralı fıkrasının (ı) ve (ö) bentlerindeki istisnalara ilişkin yüklenilen vergiler indirilebilir hale gelmiştir, (Yürürlük 1/1/2019)
• Vergi Usul Kanununun 315’inci maddesine göre Maliye Bakanlığınca belirlenen faydalı ömürlerini tamamladıktan sonra zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi ile faydalı ömrünü tamamlamadan zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin kullanılan süreye isabet eden kısmı indirilebilir hale gelmiştir, (Yürürlük 6/4/2018)
• 5520 sayılı Kanunun 13’üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi ile yurt içindeki işlemlerde mal teslimi veya hizmet ifasında bulunan mükellefler tarafından ilgili vergilendirme döneminde beyan edilerek ödenen katma değer vergisi indirilebilir hale gelmiştir. (Yürürlük 6/4/2018)

Yukarıda verilen indirilebilir hale gelen vergilerden bazılarının yürürlük tarihi ise 01.01.2019’dur. Yani indirilebilecek hale geldiğini belirtiğimiz bu vergiler ilk defa yılbaşından itibaren mükellefler tarafından indirime konu edilebilecektir.

3. 01.2019 İTİBARIYLA İNDİRİME KONU EDİLEBİLECEK VERGİLER

Yukarıda yer verdiğimiz ve 2019 yılbaşından itibaren indirime konu edilebilecek vergilerin tamamı kısmı istisna olarak kabul edilen işlemlere ilişkindir. “Kısmi istisna, işlemlere ilişkin alış ve giderlere ait KDV’nin prensip olarak indirim ve/veya iadeye konu edilemediği istisna düzenlemeleridir.”(KDV Genel Uygulama Tebliği)

 

• KANUNUN 17’NCİ MADDESİNİN (2) NUMARALI FIKRASININ (B), (C) VE (D) BENTLERİNDEKİ İSTİSNALARA İLİŞKİN YÜKLENİLEN VERGİLER

17/2b) 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayılı Kanun hükümlerine tâbi özel okullarca bedelsiz verilen eğitim, öğretim hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu, 24/3/1950 tarihli ve 5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun ile 30/4/1992 tarihli ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümlerine göre kurulan öğrenci yurtları tarafından bedelsiz verilen yurt hizmetlerinde ilgili dönemdeki kapasitelerinin % 10’unu, üniversite ve yüksekokullarda ise % 50’sini geçmemek üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri, kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimi ve hizmet ifaları, birinci fıkrada sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları ile fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi,

17/2c) Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarına, bu maddenin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler.

17/2d) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamındaki tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon ve restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere, bu projelendirmelerden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması kapsamında yapılacak teslimler.

Sosyal amaç taşıyan istisnaların tamamına yakınının yüklenilen kdv’si indirilebilecek hale gelmiştir. Aslında özü itibarıyla oldukça yerinde bir karar olmuştur. Çünkü burada yer alan istisna hükümleri çoğunlukla ticari amaç güdülmeyen işlemlere ilişkindir. Toplum yararına yapılan bu hizmet ve teslimler nedeniyle yüklenilen vergiler, bu hizmet ve teslimleri yapanlara bir yük olarak kalmaktaydı.

• KANUNUN 17 NCİ MADDESİNİN (4) NUMARALI FIKRASININ (I) VE (Ö) BENTLERİNDEKİ İSTİSNALARA İLİŞKİN YÜKLENİLEN VERGİLER

17/4ı) Serbest bölgelerde verilen hizmetler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işlerine ilişkin yüklenilen vergiler.

17/4ö) Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetlerine ilişkin yüklenilen vergiler.

Yukarıdaki bölümlerde yer verildiği üzere, yılbaşından itibaren daha önce kısmi istisna olarak değerlendirilen bazı işlemlere ilişkin yüklenilen katma değer vergilerinin indirimine imkan tanınmıştır. Bahsi geçen işlemlere ilişkin teslimlerde katma değer vergisi hesaplanmayacağı gibi, bunlara ilişkin yüklenilen vergilerin de indirim hesaplarından çıkarılmasına gerek kalmayacaktır.

 

SONUÇ

7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişikliklerde daha önce kısmı istisna kapsamında değerlendirilen birçok işleme ilişkin yüklenilen katma değer vergisinin indirimine imkan tanınmıştır. Böylelikle 01.01.2019 tarihi itibarıyla daha fazla katma değer vergisinin mükelleflerce indirime konu edilebileceğini söyleyebiliriz.

 

Hilmi KİRDAY

Yeminli Mali Müşavir

 

KAYNAKLAR

• 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
• 7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
• KDV Uygulama Genel Tebliği